Exclusion flap
De exclusion flap is één van de hoofdmaterialen die gebruikt wordt bij het ontmoedigen (ookwel ongeschikt of natuurvrij maken genoemd). Hij wordt met name toegepast bij het ontmoedigen van gebouwen, maar ook bij het ontmoedigen van bomen. De exclusion flap is een vergunningsplichtige vleermuiswerende maatregel ter voorkomen van het doden en verwonden van dieren. Het toepassen van een exclusion flap in het kader van ongediertebestrijding is daarentegen niet toegestaan.
Doel van de exclusion flap: vleermuizen een uitgang uit een gebouw bieden, zonder dat ze kunnen terugkeren.
Bewezen effectiviteit
Vergunningsplichtig
Het toepassen van een exclusion flap resulteert altijd in het tijdelijk, danwel definitief, vernietigen van een verblijfplaats van vleermuizen. Het toepassen van een exclusion flap is daardoor te aller tijden vergunningsplichtig. Alleen wanneer voorafgaand aan het toepassen is aangetoond dat er geen verblijfplaatsen van vleermuizen komt te vervallen, kan dit worden uitgevoerd zonder een vergunning. Vaak betreft het dan een maatregel in het kader van de zorgplicht. Hiermee wordt voorkomen dat dieren zich tussentijds vestigen in een plangebied.
Het wordt sterk geadviseerd exclusion flaps alleen toe te passen:
- met de juiste ecologische deskundigheid op het gebied van ontmoedigen; of
- onder begeleiding van een deskundige op het gebied van ontmoedigen.
Onjuist gebruikt van een exclusion flap leidt tot het verwonden danwel doden van enkele tot honderden vleermuizen. Dit advies geldt voor alle modellen exclusion flaps.
Geschiedenis en ontstaan exclusion flap
Het ontmoedigen van gebouwen voor vleermuizen is een relatief jonge mitigerende maatregel. In het verleden werden gebouwen vooral ontmoedigd door:
- Het inpakken van gebouwen met netten en zeil;
- Het creëren van tocht in ruimtes waar vleermuizen verblijven, zoals in de spouw;
- Verlichtingsplannen;
- Strippend slopen, om dieren de kans te geven het gebouw te ontvluchten;
- Een combinatie van de bovenstaande methodes.
In de praktijk zijn deze methodes echter ecologisch onvoldoende effectief gebleken; de effectiviteit van de maatregelen was te wisselent. Daarbij geven deze methodes praktische uitvoeringsproblemen met bouwafval, veiligheid en asbest in de praktijk onmogelijk geworden om uit te voeren. Ookzijn de methodes soms in strijdt met andere wet- en regelgeving. Een nieuwe methode voor het ontmoedigen van gebouwen was noodzakelijk.
MIECON heeft vervolgens een alternatieve methode voor het ontmoedigen van gebouwen ontwikkeld. Na jaren experimenteren met doeken, zeil, pijpjes, plastic, etc. is MIECON gestuit op het Amerikaanse idee. Er moest materiaal worden toepast dat vleermuizen wel een uitgang biedt, maar niet meer kunnen terug keren; de zogenaamde ‘exclusion flap’. Na diverse experimenten met modellen exclusion flaps is het huidige model ontstaan. Aangezien vleermuizen altijd een uitgang wordt geboden, kunnen de overige openingen worden afgesloten. Deze methode is in de praktijk altijd toepasbaar.
Model en ontwerp
De MIECON exclusion flap betreft een houten kastje met aan de onderzijde een smalle spleet. De smalle spleet is voldoende groot voor vleermuizen om uit te kruipen. Aangezien vleermuizen eerst op een oppervlakte willen landen voordat ze een opening inkruipen, zorgt de afwerking van de spleet met een loshangende flap ervoor dat de vleermuizen niet kunnen landen bij de opening en verder kunnen kruipen. De flap is wel gemaakt van materiaal waar vleermuizen in combinatie met het loshangende element onvoldoende grip op kunnen vinden om zich aan op te trekken.
De grootte van de vierkante box en de randen rondom de spleet zijn zo gemaakt, dat dit voorkomt dat vleermuizen over de zijkanten in de spleet kunnen kruipen.
De achterplaat van de exclusion flap bevat een groot gat, zodat de plaatsen van de exclusion flap over een opening niet zo nauw komt. Dit gaat een menselijke fout bij plaatsing tegen.
Waarom hout?
Tegenwoordig zijn er meerdere exclusion flaps op de markt, waarbij het materiaal waarvan ze gemaakt zijn verschilt tussen hout en plastic. De exclusion flap van MIECON is bewust gemaakt van hout, omdat dit een materiaalsoort betreft waar vleermuizen van nature overheen lopen. Hiermee wordt voorkomen dat vleermuizen zich opgesloten voelen door de plaatsing van de exclusion flap.
Daarnaast is hout een stevig product wat bij een goede plaatsing lang op de gevel bevestigd kan blijven. En de exclusion flap kan zo worden aangepast, dat hij altijd over iedere opening te plaatsen is. Als laatste zijn ze goed zichtbaar vanaf de grond, waardoor de werking gemakkelijk te controleren is door ecologen en handhaving (zichtbaar ontmoedigen).
Toepassing
De exclusion flap wordt geplaatst over openingen die (potentieel) gebruikt worden door vleermuizen. Voorbeelden van openingen die worden dichtgezet met een exclusion flap zijn:
- open stootvoegen
- ook dilatatievoegen
- openingen bij dakranden
- gevelpannen
- beschadigingen in het metselwerk
- etc.
Aangezien de exclusion flap gemaakt is van hout, is deze gemakkelijk te verzagen en aan te passen aan iedere af te sluiten opening.Het wordt sterk geadviseerd exclusion flaps alleen toe te passen met de juiste deskundigheid of onder begeleiding van een deskundige op het gebied van ontmoedigen. Onjuist gebruikt van een exclusion flap leidt tot het verwonden danwel doden van enkele tot honderden vleermuizen. Dit advies geldt voor alle modellen exclusion flaps.
Productie Vivara Pro
MIECON heeft sinds enkele jaren de productie en verkoop van de exclusion flap ondergebracht bij Vivara Pro. De exclusion flap wordt daar onder de naam VL EF 01 Vleermuis keerklep verkocht.
