Expertise
Ecologie en wetgeving vogels
MIECON heeft ecologische deskundigheid over de ecologie en mitigatie van vogels. Wij bieden daarom verschillende diensten en producten aan die invulling geven aan de ecologie van en mitigatie voor vogels.
Nederland is rijk aan vogels. In het broedseizoen zijn dan ook alle vogels beschermd, onafhankelijk van de soort. Een beperkt aantal soorten vogels zijn in Nederland aanvullend jaarrond beschermd of zijn als er ecologisch zwaarwegende omstandigheden aanvullend beschermd (zogeheten categorie 5 soorten). De lijsten met beschermde soorten verschillen provinciaal. Voor meer inhoudelijke kennis over de ecologie van de soorten, waaronder het voorkomen, de leefwijze en habitat van vogels in Nederland, verwijzen wij naar de SOVON en de Vogelbescherming.
Ecologie en habitats vogels
In Nederland zijn inmiddels 500 vogelsoorten waargenomen. Een groot deel van deze soorten wonen een deel van het jaar (seizoensgebonden en trekvogels) of het gehele jaar in Nederland. Een klein deel van deze vogelsoorten betreffen dwaalgasten. Vogels in Nederland bewonen een gevarieerd scala aan habitats. De belangrijkste habitats zijn onderstaand samengevat:
- Kustgebieden: De Nederlandse kust is een belangrijk leefgebied voor verschillende soorten vogels. Kustvogels zoals de kokmeeuw, zilvermeeuw, strandplevier en scholekster zijn hier veelvoorkomend. Ook trekvogels maken gebruik van de kust als tussenstop tijdens hun migratie.
- Wetlands: Nederland heeft uitgestrekte wetlands, zoals de Waddenzee en de Biesbosch, die essentieel zijn voor vele vogelsoorten. Watervogels zoals eenden, ganzen, futen en steltlopers vinden hier voedsel en broedgelegenheid. Zeldzamere soorten zoals de lepelaar en de zwarte stern kunnen ook in deze habitats worden gevonden.
- Bossen: Bossen en bosrijke gebieden bieden onderdak aan een verscheidenheid aan vogelsoorten, waaronder zangvogels zoals merels, koolmezen, pimpelmezen en roodborstjes. Roofvogels zoals buizerds en haviken jagen vaak in bosgebieden, terwijl spechten en uilen zich voornamelijk in bomen verschuilen.
- Heidegebieden: Heidegebieden zijn belangrijke broedplaatsen voor verschillende vogelsoorten, waaronder de tapuit, roodborsttapuit en boompieper. Deze habitats bieden open ruimtes en voldoende voedsel voor insectenetende vogels.
- Stedelijke omgevingen: Zelfs in steden en dorpen zijn vogels alomtegenwoordig. Huismussen, merels, spreeuwen en duiven zijn vaak te vinden in stedelijke gebieden, waar ze nestelen in gebouwen en tuinen. Ook roofvogels zoals de slechtvalk hebben zich aangepast aan het stadsleven en broeden op hoge gebouwen.
Deze habitats beschikken over foerageergebied, schuilplekken en nestgelegenheid. Aangezien vogels kunnen vliegen en zeer mobiel zijn, is het soort afhankelijk hoe dicht deze elementen bij elkaar moeten zijn om een functionerend habitat te vormen. Alleen wanneer een habitat alle elementen bevat, maken vogels er gebruik van.
Mitigatie voor vogels
De meeste mitigerende maatregelen focussen zich op het behouden en aanbieden van nestlocaties. Deze worden vaak gerealiseerd door het beschikbaar stellen van speciale nestkasten. Vanwege het grote aantal renovatie- en verduurzamingswerkzaamheden in steden, gaat momenteel veel aandacht uit naar de soorten gierzwaluw en huismus. Er zijn echter meer jaarrond beschermde vogels waarvoor nestlocaties kunnen worden gerealiseerd, zoals huiszwaluw, boerenzwaluw, buizerd, slechtvalk, torenvalk, boomvalk, sperwer, kerkuil en steenuil. Ook zijn er steeds meer provincies die meer aandacht vragen voor categorie 5 soorten, zoals spreeuw. MIECON kent voor alle vogelsoorten mitigerende oplossingen. De exacte invulling van deze werkzaamheden is project afhankelijk.
Foerageer- en leefgebied
De realisatie van nestlocaties heeft namelijk weinig tot effect als er geen geschikt foerageergebied en leefgebied in de omgeving aanwezig is. MIECON is gespecialiseerd in het inrichten van geschikt foerageergebied en leefgebied voor vogels. Voorbeelden hiervan zijn mussenhagen die functioneren als kwetterplek voor bijvoorbeeld huismus en het inrichten van oeverzwaluwwanden. De mogelijkheden hiervan zijn afhankelijk van de vogelsoort, ontwikkelingslocatie en omgeving.
Ontmoedigingswerkzaamheden
In het verlengde van mitigatie voor vogels voert MIECON ook ontmoedigingswerkzaamheden (ook wel ongeschikt maken of natuurvrij maken genoemd) uit ter voorkomen van het verstoren, beschadigen, verwonden en doden van eieren en dieren. Hiervoor heeft MIECON een eigen methode en materialen ontwikkeld, die inmiddels ook wordt voorgeschreven in ontheffingen. Toch blijft de exacte invulling van de ontmoedigingswerkzaamheden altijd afhankelijk van de voorschriften uit de ontheffing.
